Παρ’ όλα αυτά, η αποτελεσματική αντιμετώπιση του πρώτου κύματος του κορωνοϊού από την Κυβέρνηση με την καθοριστική συμβολή των πολιτών, οι οποίοι από κοινού ακολούθησαν πιστά τις οδηγίες των ειδικών, αποκατέστησαν την διεθνή εικόνα της χώρας – κάτι που αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη απόφαση του Eurogroup. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επέστρεψε με ένα σημαντικό πακέτο ενίσχυσης, μέσω του οποίου δημιουργούνται για την Ελλάδα δύο μεγάλες προκλήσεις που μπορούν να εξελιχθούν σε αντίστοιχες ευκαιρίες.
Οι ψηφιακές εφαρμογές ανοίγουν μια κυριολεκτικά νέα εποχή σε μια σειρά από «παραδοσιακούς» τομείς της οικονομίας: το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων μειώνεται εντυπωσιακά, τη στιγμή που διαρκώς αυξάνεται η δυνατότητα πρόσβασης σε μεγαλύτερες αγορές. Η τηλεργασία δεν είναι εικόνα από το μέλλον, αλλά έγινε καθημερινότητα για εκατομμύρια μισθωτούς. Ο τουρισμός πλέον δεν ορίζεται μόνο από την σχέση παροχών και τιμής, αλλά και από την ασφάλεια. Οι επενδύσεις στρέφονται στην καινοτομία, επειδή εκεί μετατοπίζεται το κέρδος.
Μαζί με την διαρκή ενίσχυση αυτών των στοιχείων, το πιο βασικό είναι η αναβάθμιση και η ανακούφιση της ιδιωτικής οικονομίας. Το πρόγραμμα μείωσης εισφορών και φόρων αποδίδει κιόλας τα πρώτα αποτελέσματα και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένης του δημοσιονομικού περιβάλλοντος που διαμόρφωσε ο κορωνοϊός. Στόχος είναι να ενθαρρύνεται το άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες για περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας.
Η εκπαίδευση και η κατάρτιση παίζουν επίσης καίριο ρόλο στις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας. Και εδώ πρέπει να είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι: η λογική απλά «να πάρεις ένα χαρτί», ανήκει πια σε μια άλλη εποχή και δεν ανταποκρίνεται ούτε στις επιθυμίες, ούτε στις ανάγκες των νέων. Πρέπει να δοθεί έμφαση στην ποιοτική τεχνική εκπαίδευση, αλλά και στις διαδικασίες επανακατάρτισης επαγγελματιών, ώστε να μπορούν οι ίδιοι, αλλά και η οικονομία ευρύτερα, να ανταποκρίνονται σε νέα δεδομένα.
Η νομοθετική θωράκιση της τηλεργασίας είναι διπλά σημαντική, καθώς πέρα από ασφαλείς θέσεις εργασίας δημιουργεί τη δυνατότητα στους νέους και τις νέες να συνδυάζουν χωρίς εκπτώσεις καριέρα και οικογένεια. Και βέβαια, η καλλιέργεια συνεργειών μεταξύ συναφών κλάδων θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ανάπτυξη μικρών και μεσαίων σχημάτων. Τα clusters είναι η σωστή απάντηση εκεί που οι περισσότεροι συνεταιρισμοί δεν τα κατάφεραν τις περιόδους της ευμάρειας.
Ο Παύλος Μαρινάκης είναι Δικηγόρος και πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ
