Τον τελευταίο χρόνο έχουν συντελεστεί πολλές και σημαντικές πρωτοβουλίες στον χώρο της Παιδείας: από τις κομβικές και τολμηρές αλλαγές στην εισαγωγή νέων γνωστικών αντικειμένων (ψηφιακές δεξιότητες, οδική ασφάλεια, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, εθελοντισμός κ.α.) και τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων διδασκαλίας στο σχολείο μέχρι τη γενναία απόφαση για την κατάργηση του ασύλου ανομίας, η Κυβέρνηση έχει δώσει το στίγμα της μεταρρύθμισης και της αληθινής προόδου.
Στην ΟΝΝΕΔ είμαστε υπερήφανοι για τη συμβολή μας σε αυτή την προσπάθεια. Πολλά από τα παραπάνω αποτέλεσαν δικές μας προτάσεις που προέκυψαν από μια την καμπάνια “Το σχολείο που θες” με θέμα την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα, ζητήματα σχετικά με τα πανεπιστήμια αποτελούν πάγιες θέσεις της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Πρόκειται, λοιπόν, είτε για πρωτοβουλίες που προκύπτουν μέσα από την ίδια την κοινωνία, είτε για αιτήματα που επικυρώνει εδώ και δεκαετίες η πλειοψηφία των νέων.
Η Παιδεία, όμως, είναι ένα εξ ορισμού δυναμικό πεδίο – και ως τέτοιο δεν μπορεί να έχει ούτε μαγικές λύσεις, ούτε συνταγές περασμένων εποχών. Η Παιδεία που ονειρευόμαστε και που αξίζουν οι επόμενες γενιές θα έρθει μέσα από τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του μέλλοντος. Σίγουρα, όμως, δεν θα έρθει μέσα από πειράματα και ευχολόγια που ανατρέπουν κάθε χρόνο τα αδιαπραγμάτευτα δεδομένα, που πρέπει να είναι η αξιοκρατία και η πρόοδος. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα θέμα ευαίσθητο που πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα σοβαρότητα και διάθεση για σταθερό προσανατολισμό.
Είναι μάταιο κάθε χρόνο να κάνουμε απλά την ίδια συζήτηση πάνω από το σύμπτωμα των χαμηλών βάσεων σε ορισμένες σχολές. Αντίθετα, έχουμε αργήσει να κάνουμε μια ειλικρινή συζήτηση για την Παιδεία που θέλουμε, να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να πάρουμε αποφάσεις που θα αναβαθμίσουν τόσο την αξία των τίτλων σπουδών, όσο και τις ουσιαστικές δεξιότητες μαθητών και φοιτητών.
Πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για έναν ουσιαστικό διάλογο που θα παράξει αποτέλεσμα και, κυρίως, έναν σταθερό τρόπο εισόδου στα πανεπιστήμια. Η κοινωνία και η εκπαιδευτική κοινότητα είναι ώριμες για την καθιέρωση εκ νέου μιας ελάχιστης βάσης εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και για επιμέρους βάσεις εισαγωγής σε συγκεκριμένα μαθήματα που θα ορίζει η ίδια η Σχολή ή το Ίδρυμα.
Αυτή η συζήτηση όμως δεν θα πρέπει να αφορά μόνο τις βάσεις αυτές καθαυτές, αλλά και τα σχολεία από τα οποία αποφοιτούν οι υποψήφιοι φοιτητές, καθώς και τον τρόπο που αποκτούν απολυτήρια μέσης εκπαίδευσης. Να το πούμε πολύ απλά: αν δε μας αρέσει να βλέπουμε φοιτητές με λιγότερα από 1.000 μόρια, τότε δε θα πρέπει αντίστοιχα να είμαστε εντάξει με το να αποφοιτούν όλοι αυτοί αδιακρίτως από το σχολείο, ώστε να μην ανοίγει ποτέ η συζήτηση για την αξιολόγηση των επιδόσεων του σχολείου και των καθηγητών.
Το να μην πετύχει κάποιος την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προφανώς δε σημαίνει πως η ζωή τελειώνει εκεί ή πως δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές. Ούτε είναι αξιοπρεπές να κρυβόμαστε πίσω από το ψευδές επιχείρημα ότι λιγότεροι εισακτέοι θα επιφέρουν πλήγμα στις τοπικές κοινωνίες. Εφόσον θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για την Ελλάδα, πρέπει να μιλήσουμε καθαρά: η περιφέρεια θα αποκτήσει περισσότερο πλούτο αξιοποιώντας καλούς αποφοίτους, παρά αναζητώντας αδύναμους φοιτητές για πρόσκαιρη διαμονή. Αυτό σημαίνει αναβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης και των τεχνικών επαγγελμάτων, μια συζήτηση που αυτή η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός προσωπικά έχουν ήδη ξεκινήσει να προωθούν.
Οι συνθήκες είναι ώριμες για το επόμενο βήμα. Και αυτό το επόμενο βήμα έχει λέξεις – κλειδιά: αξιοκρατία, νέες δεξιότητες, αξιολόγηση, τεχνική εκπαίδευση, σύνδεση με αγορά εργασίας. Δεν έχει, όμως, χώρο για μικροπολιτικά παιχνίδια, στείρα άρνηση και παλαιοκομματικές μεθόδους. Οφείλουμε στους εαυτούς μας, στους νεότερους αλλά, κυρίως, στις γενιές που ακολουθούν ένα απτό αποτέλεσμα σε αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα, με σεβασμό σε μαθητές και εκπαιδευτικούς και στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αλλαγής παραγωγικού μοντέλου, παραδείγματος και νοοτροπίας.
